Tuzhurmatu’da doğan ve Irak Türkmen edebiyatçıları arasında görkemli bir yeri olan usta kalemlerden sayılan Mehmet Mehdi Bayat’ın Kaytaz Baba bir ömür destanı eseri, Irak Türkmen edebiyatındaki boşluğu doldurmuş gibi görünüyor…
”Kaytaz Baba Bir Ömür Destanı” eser, Mehmet Mehdi Bayat’ın örnek aldığı bir usta şairin izinde yürüdüğü ve tuttuğu yolu anımsatmaktadır…
Halk edebiyatımızın önemli bir dalı olan “Destan” yazarları arasında önde gelen yazarlarımızdan olan Bayat, Folklorumuzu, gelenek ve göreneklerimizi ince bir üslupla ele almış, inci taneleri gibi dizilere aktarmıştır.
Destanın konusu Kaytaz Baba; Kerkük’ün 70 Km. güneyinde olan Türkmen diyarı Tuzhurmatu ilçesinde efsaneleşmiş eski bir bahçedir. Yazar Mehmet Mehdi Bayat, doğup büyüdüğü Tuzhurmatu’da bu ağaçla adata özdeşleşmiş, yaşamını, halkının yaşadıkları günlük mücadelelerini destanlaştırarak ölümsüzleştirmiştir. Tuzhurmatu’nun sembolik olarak Aksu isimi, Tuzhurmatu’nun sezonluk bir Irmak adıdır.
Destanın yazarı Mehmet Mehdi Bayat hakkında topladığımız bilgileri: 1952 ‘de Tuzhurmatu’da doğmuş, edebiyat fakültesi mezundur.1975-1991 yılları arasında öğretmenlik yaptı.1991 yılında halk tarafından gerçekleşen büyük ayaklanmaya katıldığı gerekçesiyle tutuklanarak görevden atıldı.1991 ‘de İran’ın Erdebil üniversitesinde bir süre Arap dili ve edebiyatı öğretmenliği yaptıktan sonra tekrar yurda döndü. 1991-2004 tarihleri arası serbest işlerde çalıştı. Saddam rejimi yok edildikten sonra tekrar öğretmenlik görevine başladı. Şimdi Tuzhurmatu’da hem öğretmen olarak hem de” VEFA” gazetesinin başyazarlığını yapmaktadır.
Irak ve Arap edebiyatçılar birliği üyesi olan Mehmet Mehdi Bayat;1991’de İran’ın Tebriz şehrinde düzenlenen Nizami Gencevi festivaline,1994’te Bağdat’ta düzenlenen Fuzuli festivaline katılarak, Fuzuli hakkından Yeni görüşler adında bir araştırma sunmuştur. Ayrıca, Fuzuli, Nesimi, Türkmen, Azerbaycan Edebiyatı, Divan Edebiyatı ile ilgili onlarca araştırma, eleştiri ve makaleler yayımladı
Şair, yazar ve araştırmacı Mehmet Mehdi Bayat’ın çalışmaları, gelecekte Azerbaycan, Türkiye ve diğer Türk Cumhuriyetlerinde ilgiliye karşılanacağına inanıyorum. O hem esperileriyle hem de edebiyat bilgileriyle, edebiyatçılar tarafından sevilen bir kişiliğe sahiptir.
KAYTAZ BABA DESTANINDAN:
Kaytaz Baba, seher gözün açanda,
Karanlıklar korkusundan kaçanda,
Aydın güneş altın saçın saçanda,
Hayran ollam güler hüsnün görende
Ay buluttan ahvalini soranda !.
Kaytaz Baba seher nurun saçanda,
Ezan sesi gönülleri çekende,
Ak bir şafak “Karavul” dan sökende,
“Aksu” görem tez uykudan uyanır!
Bütün güller güneş gibi rengi boyanır
Kaytaz Baba, ana yurdu sendedi
Milletin derdi dağı mendedi
Düşünmemeğ, aramsızlığ ondadı
Hak gelende üzün o yüze dönderdi
Düz kimseye günde lanet gönderdi
Çal sazını açılsın da gölümüz
“Kızıl Hoyrat” desin şen bülbülümüz
Nağmesinden açsın kızıl gülümüz
“ Nazı Han Salma” ağaç üste inlesin
Hep memleket “Kesük Hoyrat” dinlesin
Kaytaz Baba” İmam Ahmet” Şembesi
Bağlı kızın baht niyazı etmesi
Dört yol üste “Cuma Taşı” Atması
Hayır dile sen yatan bahtlar uyansın
Duran kadın niyetine inansın
Her bir millet tarihiyle öğünür
Kötü kimse dünya büyür sökülür
Kuşakların lanetiyle dökülür
İnsan gerek varlığıyla çalışsın
Aydın yüzle tarihlere kavuşsun
Tarihleri şahlandıran şehitti
Gönüllerde heykel kuran yiğitti
Şehitlere tarih baş eğitti
Zaman geçer, şehit yâdı silinmez
Adı kalır, kırı nerde, bilinmez
Kaytaz Baba sana vatan söyledim
Bas bağrına canım kurban eyledim
Toprağından yangın bir ses dinledim
Vatan kadrin yurtseverler bilirler
Kokusuna bin can kurban dilerler
Kaytaz Baba, sana destan yazmışım
Muhabbetin yüreğimde kazmışım
Gülşeninden gül toplayıp getirmişim
Toprağından ilham alıp yüreğim
Eğilmeyip, çelik olup bileğim
Adın dilden her an seni anmışım
Hasretinle gece gündüz yanmışım
Taş lüle kumun cevher sanmışım
Can dilesen, canım kurban verirem
Seni desem muradıma erirem
Mehmet Mehdi BAYAT
Şemsettin KÜZECİ
İÇİMİZDEKİ KERKÜK(2009) S, 431
